İnecek Var! Yazılar

İnsanlar {yani görün işte ne kadar önemli bi cümle ki; insanlar diye başlamış, genellemeyi kes…}{kesersen kes devamı zaten benim değil arkam kuvvetli} ebeveynlerinden çok alışkanlıklarının çocuklarıdırlar.{sağol Haldun Reis} Alışmak ve alıştırmak: insanın en müthiş/dehşete düşürücü kabiliyeti. Bu sayede iyilik de kötülük de sıradanlaşabilir.{Teşekkürler Hanna, Martin’e selam} Kitlesel ölümler, yıkımlar, hastalıklar ya da yüksek teknoloji, konfor, cinnet derecesinde tüketilen su ve protein miktarı karşısında körelegelip körelegiden duygulanım; ‘demek ki mümkün’ mottosuyla her türlü olasılığın müptezeli(ne orijinal bi tespit!)… Beşerle evren kayıt, gözlem, deney ve tarassut altında didik didik. Panik fight’a fırsat bırakmadan geldi bile; insan tekiyiz ve, ve hasar yok tamam; panik flight’a da fırsat tanımadan gidiverdi. Elde var sürdürülebilir tedirginlik, yani sürdürülebilir kalkınma gibi bi şey işte ama neg. simetriğinde.…

…

“Ya diğerleri?”

“Biz atanamayanlar çetesiyiz, tutunamayanlar gibi ama kulağa daha az hoş geleninden. Başlarda fena değildi; çocuklara, akıllı tahtalara, kantin tostlarına alışırız diyorduk, kapişonlu kaşe öğretmen paltosu bile aldık… Hiçbiri nasip olmadı. Kpss, yds, ales, bles derken sscb ile kolhoza bile gidemedik. Bi kere öğretmen olmayagör, çıkmıyor üzerinden; bir vasıf atfediyorlar ama hiç değer atfetmiyorlar! Reyon dizeyim, tuğla çekeyim desen, -niye sana yaptırayım diyor adam, haklı yani… Çocukların okulda olması mesele değilmiş, mesele çocukların evde olmamasıymış. Biz de ağacın kovuğunda türemedik; okula gidemiyoduk, evde de duramıyoduk, buraya geldik.”

“Sizin yılda 4ay tatiliniz var, bırakın bu kendini acındırmaları” diye çıkştı biri.

“Bizim yılda 12ay tatilimiz var, geçeceksin o lafları.” diye cevapladı bir atanamayan.

“Siz kimsiniz?” dedi. Werther de, daha şarkî bir şeyler bulmanın keyfiyle iyice dikkat kesildi.

“Biz, imanı gevremiş tulumbacılar bölüğüyüz.” diye başladı. “Bunlara bakma Sen; bunların var ya, hangisinin tekeri tümseği aşsa bi daha dönüp arkasına bakmaz bunlar! Biz atanmadık mı? Atandık, ben kendim 96yla atandım. İş de vardı ama nası iş?! Sabaha kadar bilimum bayrak, flama, afiş, poster, ledden mahya, bilmem ne asmaktan bizim imanımız gevredi. Asmadığımız şey kalmadı; çamaşır ve adam dahil. Boma adam asdık biz durup dururken. Vazifemizmiş! Memlekette önemsiz gün yok ki, alayı önemli gün, yıl aşırı da artıyo. Çevikçiyle bizim angaryamız bitmez. Ama, 1- onların lokallerinde bilardo var.”

Not: Bu üç parçanın yayımı bir şekilde inkıta’a uğramış, toplu olarak şöyledir:

Taşra Şarkıları I/I

Kartal olabilirler, gerçi mesafe çok uzak, çıplak gözle tam seçilemiyor… Daha ufak türdeki alıcı kuşlardan da olabilirler, iki tanesi yan yana olmaktan pek rahatsız değil ya da bu mesafeden yan yana imiş gibi görünüyorlar ama kim bilir aralarında nice mesafe var. Diğer ikisi ayrı ayrı yaylar çizerek süzülüyor ve derin geçen kışın sonuna doğru yerde duran iri beyaz çöp poşetini mükellef bir av zannediyor veya karınca yuvası başında, merakı mucibince hareketsiz duran ufaklığı gözlerine kestiriyor olabilirler. Göz de göz ha… O yuvadan bir karınca çıksa ve o çöp poşetine doğru yürümeye başlasa bizim hesabımızla belki altı ay bir güz geçer. Taradıkları alan oldukça geniş, bu hem iyi hem de kötü bir şey. İyi zira kış çok derin geçti; tilkileri vaşaklar yemiş, vaşakları ,zevkine, avcılar vurmuş, birinci avcının zağarına ikincinin kırması hallenmiş, üçüncüsü ‘ha itine ha sana oğlum’ deyince birincinin dipçiği soluğu müsaderede almış. Böyle zorlu şartlarda herkesin biraz proteine ihtiyacı var; elbette alıcı kuşların da. ‘Alıcı kuşların ömrü az olur, akbaba zararsız yaşar mı yaşar’ derler lakin sen bakma, akbabanın da proteine ihtiyacı var, süt tozuna da… Kötü bir şey zira; şu ufaklığın zayi ettiği bir kaç karıncadan maada kime ne zararı var, yalnızca tabii merakını tatmin ediyor. Böyle uzun seyirler çocuklar için çok iyidir, çamaşır makinesini seyrediyorsa iyi değildir ama, televizyon seyrediyorsa bazen iyi bazen kötüdür, düzeltmeye uğraşırken şöyle en azından etrafının rahat bir saatciği geçsin diye yeleğinin yeni tersine çevrilerek kendisine verilmiş alzaymırlı bir ihtiyarın kırılgan azminin tam aksine küçüklerde dikkat temrinleri körpe dimağlarını bileyip azimlerini kuvvetlendirir, bir kaç yaş daha büyüyünce yuvanın ağzını kapayacak, birkaç yaş daha da büyüsün yuvayı umursamayacak bile, otuzuna gelince birden hatırlayacak, merakı tekrar tahrik olacak bu kez içine sıvılaştırılmış alüminyum dökecek belki. Ama şimdilik kimseye bir zararı yok, birkaç karınca ufak spor ayakkabılarının tabanına yapıştı o kadar.

Hepimizce malum olan derneklerin, malum ortamlarında tanıdım O’nu. Akademisyen, bürokrat tebanın çevresinde bilmem kaçıncı kez devlet kuran dernek başkanının, büyük lafları arasında, kibirli bakışların uzağında; çay ocağının bir köşesinde gördüm. O gün, ”kimsin sen?” sorusunu, onlarca kişinin arasında sorabilecek tek kişiymiş gibi geldi bana. Arkadaşlığımız, dostluğumuz, hoca-öğrenci ilişkimiz o soğuk binanın daha da soğuk ortamındaki sıcak bir tebessüm ve demli bir çay ile başladı.
Orta halli bir Anadolu kentinin, orta halli bir hocasıydı. Üniversitede okutmandı. Hem o üç dört harf ile kısaltılan ünvanlardan uzak, hem de bir bakıma akedemisyendi.

Penceresinin önündeki çam ağacının dallarının arasından ay ışığını seyrediyordu. Çok uzaklardan gelen zayıf siren sesi, odasına belli belirsiz giriyordu ama düşüncelerinden kopmak için ihtiyaç duyduğu dikkat dağınıklığının tecessüm etmesine kâfi değildi. Yazmak ona şifa veriyordu. Fakat yazmak onu eritecek derecede yoruyordu da. Siren sesleri kesildi. Kendisini her şeyiyle bıraktı. “Bir hikâye yazmalıydım” diyordu “Göğün, ince ince döküp de yüksek sıradağların kuytularında değdirdiği yerde bembeyaz biriken karların hikâyesi. Esasında daha çok yılın dört mevsimi, dört mevsimin on iki ayı, on iki ayın her günü doğup da o kuytularda biriken kara, ışığını ve ısısını ulaştıramayan güneşin de hikâyesi. Kışın bembeyaz ekilen karın, pınara su olarak yürüdüğü baharın hikâyesi aynı zamanda. Bahar yağmuru sonrası yaylaya mantar toplamaya çıkan ve zirvedeki bembeyaz karı, usandığı…

Güneşi batırmak için uyandım bugün de Düşündüklerim çok önce konuşulmuş; Acılarım başkalarının acısı, yüreğimde bir ağırlık. Mürekkep tükenmiş, tütün de kurumuş, Sefasını sürdüğüm derdimi gömmeye niyetliyim Üstüne biraz kireç döktük, herkesin eline sağlık. Öylece sevmek koca bir tembellik Ve öylece duruyor yüksek rafların birinde. Ulaşmak ne mümkün! Kavrayamadan kırılacak, üzerimize bulaşacak. Her şeye rağmen değmez mi denemeye? Her şeye rağmen başaramayacağız. Bu oyunun içinde hileye yer yok, nafile! Umudunu yitirmiş, harcanmış tüketmeden Kim bulmuş da rahat uyumuş? Çilesi çıkmış işin, çivi tutmuyor artık, Acısı sinmiş, ciğeri mahvolmuş. Yüreğimi ekmek fırınlarına, soba bacalarına Üzerine çarşaflar, topraklar… Ulu ağaçları da kestiler, uçuruma yuvarladılar. Verilmiş rollerini oynuyorlar, düzmece Farkında olduğum için iki kat suçluyum belki de. Gözleri bağlanmış, şehirleri yağmalanmış, Köprüleri atılmış, ruhları…

Chopin-Waltzes-No.3-in-A-Minor-Op.34. Bir kere kirlendi bakir düşümüz, ”bilmek” adında bir fahişeyle, Bir kere düştü vicdanımıza hani şu ”merak” dedikleri Ve bir daha gelsek dünyaya, daha önce ölürdük bir öncekine evvel, Bilmelisin şefkati, safi aşktır sebebi; üzülmelisin cahil ve tembel! Bir kere düştü gözyaşımız dipsiz bir kuyuya, Dipsiz bir kuyuya düştü ve zehirledi sarnıcından su içen bilgeleri. Bilenler mutsuzluktan kıvrandı, bilmeyenler için mutluluk bir zandı. Bu dilemma bizler için iyi bir talim; şimdi hepimizi bir korku sardı. Bir kere yanıldık; alicenap sandık, meftun olduk haset kösteğe, Bir kere düştük yollara, azığımız da bitti, çok uğraştık görmeye. Onca ter döküldü, ıslandık, avuç içi kadar muvaffakıyet! Elimizde ürperen cılız bir kandil, ramak kaldı sönmeye. Bir kere sevdaya meyyal olduk, sevdik, sevildik korkarak Sonra aklımıza…

*Esasında bir yazıdan başka yazıya Ben aslında “olur da bir öykü yazma haddini kendimde bulursam senin öykünü yazmak isterim” diye söz verdiğim adamın öyküsüne niyet edecektim. Sonra ona “senin hayatında ne varsa onları tek tek imbikten geçirip bir kısmını çocukluğumu koyup kaldırdığım kutuya koydum. Diğer kısmını da gençliğimi koyuyor olduğum kutuya koyuyorum. Ve daha pek çok kutu var sana dair pek çok şey koyacağım. Ama bunları sana anlatamam. Sen de ben de ağlarız. Ve o öyküde, neden her bayram öncesi o mezarlığa gidip, isimsiz taşlara Fatiha okuduğumu da yazacağım.” diyemedim. Çünkü deseydim, o da ben de ağlardık. İnsan diyemediklerinden müteşekkil. Kendimden biliyorum, zaten insanın, insana dair iyi-kötü bütün bildikleri kendindendir. Şu yaşıma kadar en çok kendimle konuştuğumu gördüm. Ve insanın…